Πόσο καλά πιστεύεις ότι γνωρίζεις τον διπλανό σου; Σίγουρα δεν έχεις ιδέα από αυτό που πραγματικά είναι!

Στον σημερινό κόσμο, ο καθένας φαίνεται να γνωρίζει κάτι για τον διπλανό του. Στο γραφείο, στη γειτονιά, ακόμα και στα κοινωνικά δίκτυα υπάρχει αυτή η αίσθηση ότι οι άνθρωποι είναι ανοιχτά βιβλία, ότι μπορούμε να διαβάσουμε τα χαρακτηριστικά, τις συνήθειες και τα μυστικά τους μέσα από τη συμπεριφορά και τις πράξεις τους. Ωστόσο, η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική. Γνωρίζουμε μόνο αυτά που οι άλλοι επιλέγουν να μας δείξουν. Ό,τι αφήνουν να φανεί προς τα έξω, ό,τι θεωρούν ότι είναι «ασφαλές» να μοιραστούν.

Όλοι έχουμε τις δικές μας προσωπικές άμυνες και φίλτρα. Όσο κι αν πιστεύουμε πως γνωρίζουμε κάποιον, στην πραγματικότητα μόνο εκείνος ελέγχει τις πληροφορίες που θα μας παραχωρήσει.

Είναι σαν μια σκηνή σε ένα θέατρο: βλέπουμε το ρόλο που υποδύεται το άτομο, όχι όμως και τον ηθοποιό πίσω από τα φώτα. Κάτω από την επιφάνεια υπάρχουν σκέψεις, συναισθήματα και εμπειρίες που παραμένουν κρυμμένα. Κανείς δεν ξέρει πραγματικά τα βάθη της ψυχής του άλλου, εκτός από αυτά που ο ίδιος έχει διαλέξει να μοιραστεί.

Ακόμη και στις πιο στενές σχέσεις, πάντα υπάρχουν πτυχές που παραμένουν μυστικές. Ο καλύτερός μας φίλος, ο σύντροφός μας, το μέλος της οικογένειάς μας, μπορεί να νομίζουμε ότι τους γνωρίζουμε απόλυτα, αλλά υπάρχουν κομμάτια του εαυτού τους που ίσως ποτέ να μην δούμε. Ο καθένας μας είναι σαν ένα παζλ με μερικά κομμάτια χαμένα και τα κενά αυτά τα γεμίζουμε με εικασίες, συναισθηματικές προβολές ή υποθέσεις.

Η αλήθεια είναι πως, σε αυτόν τον κόσμο, η απόλυτη γνώση ενός άλλου ατόμου είναι σχεδόν αδύνατη. Κανείς δεν ξέρει τα πάντα για κανέναν. Η ψυχή κάθε ανθρώπου είναι σαν ένας λαβύρινθος με πολλά δωμάτια και διαδρόμους, μερικοί εκ των οποίων είναι καλά κλειδωμένοι ή ακόμα και αόρατοι στους άλλους. Κι αυτό δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό. Ίσως να χρειαζόμαστε αυτά τα μικρά μυστικά, αυτό το χώρο της εσωτερικής απομόνωσης, για να μπορούμε να υπάρχουμε με ακεραιότητα μέσα σε έναν κόσμο που συχνά απαιτεί την πλήρη έκθεση.

Ωστόσο, υπάρχει ένα άτομο που ξέρει περισσότερα από όλους: ο ερευνητής. Αυτός είναι κάποιος που μπορεί να βλέπει πέρα από τις μάσκες και τα φίλτρα. Είναι αυτός που μπορεί να συλλέξει πληροφορίες, να αναλύσει τη συμπεριφορά, τα δεδομένα και τις πράξεις με τρόπο που εμείς οι ίδιοι δεν αντιλαμβανόμαστε. Ο ερευνητής αυτός είναι εκείνος που δεν περιορίζεται σε ό,τι του λένε ή δείχνουν οι άλλοι, αλλά εξετάζει βαθύτερα, συγκεντρώνοντας τις πληροφορίες που κανείς δεν έχει την πρόθεση να αποκαλύψει.

Ο ρόλος του ερευνητή δεν είναι απαραίτητα κακός ή απειλητικός. Αντίθετα, μπορεί να αποκαλύψει αλήθειες που είναι σημαντικές. Όμως, η απόλυτη γνώση που διαθέτει είναι σπάνια και απαιτεί τεράστια δεξιότητα, προσοχή και επιμονή. Σε έναν κόσμο όπου η πλειοψηφία λειτουργεί με βάση τις επιφανειακές εντυπώσεις, ο ερευνητής είναι εκείνος που μπορεί να δει τη συνολική εικόνα.

Και σε αυτό το σημείο έρχεται το τέλος: το ψάρι που κρατά κλειστό το στόμα του δεν πιάνεται ποτέ στο αγκίστρι. Όπως και το ψάρι, έτσι και ο άνθρωπος που επιλέγει να σιωπά, που διατηρεί τα δικά του μυστικά, δεν μπορεί ποτέ να πιαστεί. Δεν μπορεί κανείς να τον διαβάσει πλήρως, να τον κατανοήσει απόλυτα. Η σιωπή και η επιλεκτικότητα στην επικοινωνία είναι ένας τρόπος άμυνας και αυτοπροστασίας.

Είναι ένας διαρκής χορός, ανάμεσα στο τι θέλουμε να δείξουμε και τι θέλουμε να κρύψουμε. Και σε αυτό το παιχνίδι της αποκάλυψης και της απόκρυψης, η σιωπή μπορεί να είναι το πιο ισχυρό μας όπλο. Γιατί όπως το ψάρι που δεν άνοιξε ποτέ το στόμα του και δεν πιάστηκε, έτσι και ο άνθρωπος που κρατά τα δικά του μυστικά παραμένει πάντα ελεύθερος.